Στη 14η Ηπατο- Γαστρεντερολογική εκδήλωση που πραγματοποιείται στη Λευκάδα παραβρέθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής, ο Διοικητής της 6ης ΥΠΕ Γιάννης Καρβέλης.
Ο κ. Καρβέλης στην ομιλία του ανέφερε τα εξής:
Το ξέσπασμα μιας πανδημίας είναι παράμετρος της εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού. Είναι, όμως, και η έναρξη μια υγειονομικής κρίσης. Μια τέτοια κρίση φέρει και κάποια χαρακτηριστικά. Έχει αίτια, έχει συμπτωματολογία, έχει μέτρα πρόληψης, έχει άμεση αντιμετώπιση και χρήζει τεχνικών και παρεμβάσεων που θα μειώσουν τον κίνδυνο απώλειας ανθρωπίνων ζωών.
Όσο περισσότερο εξελίσσεται ο πολιτισμός μας, τόσο περισσότερες ευκαιρίες δίνονται για την εξάπλωση μιας νόσου με ραγδαίους ρυθμούς. Οι δρόμοι του εμπορίου, οι εναέριες κυκλοφορίες επιβατών, οι επαφές με διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες σε ελάχιστο χρόνο, η επαφή με ποικίλα οικοσυστήματα και η κλιματική αλλαγή αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ταχεία εξάπλωση μιας επιδημικής νόσου. Μόλις αναφέρθηκα στα αίτια που χαρακτηρίζουν τους λόγους πρόκλησης μιας πανδημίας που προκαλεί υγειονομική κρίση. Και μιλάμε για μια παγκόσμια κρίση.
Στη συνέχεια μιλάμε για τις τεχνικές αντιμετώπισης σε ένα τόσο αιφνίδιο γεγονός, όσο ήταν η επέλαση της πανδημίας του νέου κορονοιού. Τι κάναμε;
Όσα μέτρα λήφθησαν τότε, άμεσα, ήταν στα πλαίσια της ανάπτυξης επιχειρησιακών σχεδίων των νοσοκομειακών δομών και των δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας τις επόμενες ημέρες από την ανίχνευση των πρώτων κρουσμάτων στη χώρα μας.
Πρώτα από όλα αναζητήθηκε η «παράλληλη» στήριξη των νοσοκομειακών μονάδων, που δεν είναι άλλη από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Οι πόρτες των Κέντρων Υγείας άνοιξαν διάπλατα για να διαγνωστούν οι ασθενείς και στη συνέχεια να νοσηλευτούν όσοι πραγματικά το είχαν ανάγκη, αλλά και να τεθούν σε διαδικασία ιατρικής παρακολούθησης όσοι μπορούσαν να μείνουν σπίτι και να έχουν την απαιτούμενη ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Προχωρήσαμε σε ενίσχυση του προσωπικού της Π.Φ.Υ. μέσω της πρόσληψης επικουρικού ιατρικού, παραϊατρικού και λοιπού προσωπικού. Έτσι, καταφέραμε να δώσουμε διπλό ρόλο στον πρωτοβάθμιο τομέα: αφενός ήταν χώρος διάγνωσης, αφετέρου έγινε ανάχωμα για την εισροή των περιστατικών προς τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσηλευτική βαθμίδα.
Παράλληλα, προχωρήσαμε σε ανακατατάξεις, μέσα στα νοσοκομεία μας και μεταξύ νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας αλλά μόνο με το ήδη υπάρχον προσωπικό που, σε συνδυασμό με το επικουρικό προσωπικό το οποίο συνεχώς προσλαμβάναμε για κάλυψη σφαιρικότερων αναγκών. Πέσαμε δυνατά στη μάχη της άμεσης διάγνωσης και περίθαλψης των νοσούντων με ιδιαίτερη βαρύτητα στους ηλικιωμένους και στους επιβαρυμένους με χρόνια συνοδά νοσήματα. Ουσιαστικά, δόθηκε προτεραιότητα σε αυτή την κατηγορία των ασθενών.
Σε παράλληλους χρόνους, επειδή οι χρόνοι της διασποράς ήταν ταχύτατοι, έγιναν μετακινήσεις και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, ώστε να υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα και μηχανήματα στα νοσοκομεία αναφοράς. Στη συνέχεια, υπήρξαν ενισχύσεις και στα μη αναφοράς νοσοκομεία γιατί έγινε απαραίτητη η νοσηλεία covid με την αύξηση των περιστατικών.
Δημιουργήθηκαν νέες ΜΕΘ, όπως η περίπτωση του Γ.Ν. Ζακύνθου και των Φιλιατών που ήρθαν για να διατηρηθούν στον χρόνο, όχι μόνο να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες ανάγκες της υγειονομικής κρίσης. Ωστόσο, οι ήδη υπάρχουσες εντατικές μονάδες ενισχύθηκαν με νέες κλίνες για την πληρέστερη κάλυψη των εξαιρετικά επιβαρυμένων ασθενών.
Μέχρι εδώ μιλάμε για τις άμεσες παρεμβάσεις που χρειάστηκαν να γίνουν άμεσα σε συνδυασμό με την άμεση εφαρμογή και επιβολή των υγειονομικών πρωτοκόλλων σε όλους τους υγειονομικού χώρους.
Κάποια στιγμή ήρθε και το βασικό μας όπλο κατά της πανδημίας που συνέβαλε, αμη τι άλλο, στην αποφυγή χιλιάδων θανάτων. Και αναφέρομαι στο εμβόλιο. Χάρη στην σύγχρονη βιοτεχνολογία έγινε εφικτή η αποφυγή της διασποράς της νόσου μέχρι την απόλυτη εξάλειψή της. Η ανάγκη να πάρουμε τις ζωές μας πίσω, να επιστρέψουμε στην προηγούμενη κανονικότητα μας, ικανοποιήθηκε με την επίτευξη της ανοσίας του πληθυσμού και μοναδικό μέσο για αυτό είναι ο εμβολιασμός.
Έτσι, προχωρήσαμε στο επόμενο βήμα που ήταν η σύσταση εμβολιαστικών κέντρων με κύρια ανάπτυξη στις μονάδες της Π.Φ.Υ. Πάλι ανακατάταξη του προσωπικού, πάλι ενίσχυση των μονάδων. Για την επάρκεια και την αντιμετώπιση των αναγκών που πρόεκυψαν, σε κάποιες δομές μας εντάχθηκαν και ιδιώτες ιατροί ενισχύοντας Γενικά Νοσοκομεία όπως το Γ.Ν. Μεσολογγίου για όλο το διάστημα της εμβολιαστικής περιόδου.
Προτεραιοποιήθηκαν οι ευάλωτες ομάδες και στη συνέχεια ο γενικός πληθυσμός. Πριν ξεκινήσει ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού, εντάχθηκαν στην εμβολιαστική διαδικασία οι ένστολοι και αυτό λόγω της ιδιαιτερότητας διάθεσης του εμβολίου της Pfizer. Η διαδικασία του εμβολιασμού διήρκησε περισσότερο από έναν χρόνο και κύλησε ομαλά, όσο πιο ομαλά γινόταν και καταφέραμε να εμβολιάσουμε συμπολίτες μας χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς κενά, χωρίς παραλείψεις. Στήθηκαν 67 εμβολιαστικά κέντρα σε όλη την υγειονομική μας περιφέρεια.
Η εμβολιαστική κάλυψη περιελάμβανε κάθε ακριτική περιοχή της 6ης ΥΠΕ, όπως τα νησιά των Οθονών και εδώ δίπλα μας την Καστό, την Κάλαμο και το Μεγανήσι. και κάθε απομακρυσμένο σημείο του ηπειρωτικού Δυτικού Άξονα. Σημαντική και η συμβολή του εμβολιασμού της υπαίθρου που λειτούργησε θετικά στην αποφυγή της νόσου για τους κατοίκους των απομακρυσμένων από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η διενέργειά τους στηρίχτηκε εξ΄ ολοκλήρου από τις ΚΟΜΥ και τους ιατρούς Κέντρων Υγείας, αλλά και νοσοκομειακών μονάδων όπως του Γ.Ν. Λευκάδας. Πραγματικά, ήταν ένα εγχείρημα που ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία.
Παρατηρώντας ότι ο εμβολιασμός κυλούσε ομαλά, από τη μια μεριά και από την άλλη τα περιστατικά στις σχολικές μονάδες όλο και αυξάνονταν, προχωρήσαμε, ύστερα από τις εντολές του Υπουργείου Υγείας στον παιδικό εμβολιασμό. Και η οργάνωση των παιδικών εμβολιασμών ήταν το ίδιο ικανοποιητική στα εμβολιαστικά κέντρα που ορίστηκαν με προεξέχον το Γενικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο «ΚΑΡΑΜΑΝΔΑΝΕΙΟ» Πατρών. Η διαδικασία εξελίχθηκε ομαλά χωρίς να υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες και επιπλοκές. Η θωράκιση των μικρών παιδιών συνεπάγεται και τη θωράκιση των μαθητικών κοινοτήτων, απομακρύνοντας και τον κίνδυνο της ενδοοικογενειακής μετάδοσης.
Στο σημείο αυτό να αναφερθώ στη δημιουργία του κατάλληλου Εργαστηρίου Διάγνωσης Λοιμογόνων Παραγόντων από τον πρώτο κιόλας μήνα της εμφάνισης της νέας μεταδοτικής νόσου, πριν ακόμη αντιληφθούμε την μέγιστη ταχύτητα εξάπλωσης και τις φοβερές συνέπειες που επέφερε. Το αντικείμενο του συγκεκριμένου εργαστηρίου, που κατοικοεδρεύει μέσα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών είναι η ανίχνευση των λοιμογόνων παραγόντων στα δείγματα που φτάνουν από τις ομάδες ΚΟΜΥ και τις νοσηλευτικές δομές, με ιδιαίτερη έμφαση στις ιογενείς εστίες. Έτσι, ως Κεντρική Διοίκηση είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε σε κάθε χρονική περίοδο τι συμβαίνει με τις μεταλλάξεις του ιού και κατά συνέπεια διατηρούμε την υγειονομική μας ετοιμότητα και επαγρύπνηση.
Η υγειονομική, όμως, επαγρύπνηση οφείλεται και στους συνεχείς και σταθερούς δειγματοληπτικούς ελέγχους που διενεργούνται σταθερά και αμείωτα από τις ομάδες ΚΟΜΥ σε ομάδες εργαζομένων, σε ομάδες πληθυσμού, σε μαθητές, σε σώματα Ασφαλείας, σε σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων, σε κατοίκους απομακρυσμένων οικισμών και χωριών, σε φοιτητικές εστίες και σε κεντρικά σημεία των πόλεων κτλ.
Και μέσα σε όλα αυτά ήρθε και καθιερώθηκε η αύλη συνταγογράφηση. Με την άυλη συνταγογράφηση υπήρξε σημαντική βελτίωση στην εξυπηρέτηση όλων ασθενών, πόσο μάλλον των χρονίων όπως των ογκολογικών, νεφροπαθών κτλ και κυρίως των φροντιστών τους. Επί της ουσίας, η άυλη εξοικονομεί χρόνο για τον ασθενή ή τον συνοδό του, εξασφαλίζει ταχύτητα στη λήψη της θεραπευτικής αγωγής και απεμπλέκει από πολύωρες αναμονές, διαδρομές και αναζητήσεις.
Αναφέρομαι στις περιπτώσεις των ογκολογικών ασθενών. Μια κατηγορία ασθενών για τους οποίους ίσχυσαν εξαιρέσεις. Όσο σκληρά και αν ήταν τα υγειονομικά πρωτόκολλα εντός των νοσοκομειακών μονάδων, τα ογκολογικά χειρουργεία εξαιρέθηκαν από το μέτρο της μείωσης των τακτικών χειρουργείων, ενώ οι προγραμματισμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως είναι οι ακτινοθεραπείες και οι συστηματικές θεραπείες διενεργούνται, εξ αρχής, κανονικά.
Δεν θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε αν δεν νοιαζόμασταν για την προστασία ομάδων εργαζομένων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Αναφέρομαι για παράδειγμα στα Σώματα Ασφαλείας και στις Ένοπλες Δυνάμεις, που τους παραχωρήθηκε υλικό Ατομικών Μέσων Προστασίας για να είναι σε θέση να προστατεύουν εαυτώ εν ώρα εργασίας.
Στον απόηχο των κυμάτων της πανδημίας λειτουργούν τα post–covid ιατρεία, με κύριο μέλημα την τακτική παρακολούθηση των ασθενών που χτυπήθηκαν βαριά από τη νόσο ή φέρουν μακρόχρονη συμπτωματολογία προκειμένου να αποφευχθούν οξύτερες επιπλοκές.
Πιθανόν να σας κούρασα. Σας μετέφερα τις τεχνικές και τις ουσιαστικές παρεμβάσεις που η Κεντρική Διοίκηση της 6ης ΥΠΕ διηνήργησε προκειμένου να μην χάσουμε ανθρώπινες ζωές και να ξεπεράσουμε την δριμύτατη επέλαση της πανδημίας. Σας περιέγραψα τις τεχνικές που δύνανται να εφαρμοστούν και στο μέλλον για την αντιμετώπιση μιας υγειονομικής κρίσης, αφού για εμάς εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, έγιναν παρόν μας και θα ισχύσουν και στο μέλλον. Ο Ιπποκράτης έλεγε χαρακτηριστικά για την αντιμετώπιση των υγειονομικών κρίσεων ότι «οι απελπισμένοι καιροί φέρνουν και απελπισμένα μέτρα». Θα μου επιτρέψετε να παραφράσω τα λεγόμενά του και να πω ότι οι κρίσιμοι καιροί απαιτούν δραστικά μέτρα.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας.
